Emma

Akcja: 1815, Anglia
Fabuła: Błyskotliwa adaptacja błyskotliwej książki. Historia pewnej siebie i snobistycznej panny z dobrego domu, która nieudolnie stara się ułożyć życie swym znajomym nie wydaje się na pierwszy rzut oka zbyt filmowa. Literacki pierwowzór oparty jest przecież na żywych, dowcipnych dialogach i satyrycznych obserwacjach, nie zaś na nagłych zwrotach akcji. To właśnie przewrotne poczucie humoru i subtelny zmysł ironii cechujące powieść Jane Austen zadecydowały o kształcie filmu. Jest to przede wszystkim zgrabna i pogodna w wymowie komedia charakterów.
Bohaterowie: Emma Woodhouse to chyba najbardziej kontrowersyjna postać , jaka wyszła spod pióra Jane Austen. Można ją kochać lub nienawidzić. Stanowi zdumiewającą mieszankę ogłady, inteligencji, piękna oraz arogancji, próżności, dumy i uporu. Życie u boku nadopiekuńczego ojca i wysoka pozycja społeczna sprawiły, że Emma traktuje swoje otoczenie protekcjonalnie. W interpretacji Gwyneth Paltrow to właśnie przekonanie o własnej wyższości będzie powodem, dla którego wszystkie życzliwe w zamyśle działania Emmy kończą się mniejszą lub większą katastrofą.
Z założenia film miał być lekką komedią, stąd też rysunek postaci odpowiednio dopasowano do konwencji. Pan Knightley, którego odtwarza Jeremy Northam spełnia wszystkie wymogi bohatera romansu, przytępiono jego nieco apodyktyczne podejście do słabostek Emmy, różnica wiekowa między nimi właściwie nie została zaakcentowana. Postać Harriet, grana przez Toni Collette oraz pan Elliott w wykonaniu Alana Cummingsa to doskonałe portrety satyryczne i niewyczerpane źródło komizmu. Najsłabszą częścią obsady okazał się Ewan Mc Gregor, któremu w roli Franka Churchilla brak nonszalancji i uroku dandysa.
Kostiumy: Dominują jasne, pastelowe kolory. Główna bohaterka przypomina żywy hołd dla klasycystycznego gustu epoki: w jej strojach dominuje kolor biały, a delikatność materiałów i krój podkreślający smukłość sylwetki dobrze współgrają z kruchą urodą Paltrow.
Tło historyczne: Tytułowa bohaterka uosabia wszystkie wady i zalety klasy, z której się wywodzi. Jest wyrafinowana i pełna ogłady, swoje wysokie pochodzenie potrafi przełożyć na obowiązek pomagania tym, którzy stoją od niej niżej. A jednak dużo w jej postawie protekcjonalnej wyższości i ignorancji. Cała historia przyjaźni z Harriet Smith obrazuje to najlepiej. Emma zawłaszcza sobie prawo do decydowania o przyszłości dziewczyny, starannie selekcjonuje krąg jej znajomych i adoratorów, nie zauważając przy tym braków samej przyjaciółki. Wysnute z wyobrażeń na temat miłości intrygi odsłaniają w samozwańczej swatce dyletantkę, którą dopiero konieczność zmierzenia się z własnymi uczuciami wyleczy ze złudzeń i przywróci niezbędną równowagę.
Ocena: 4/5
Linki: filmweb

Pokuta ( Atonement)

Akcja: 1935-1940, Anglia
Fabuła: Na pierwszy rzut oka "Pokuta" stanowi melodramat w wojennych dekoracjach. Kochankowie rozdzieleni na skutek fałszywego oskarżenia odnajdują się ponownie w samym środku brutalnej wojny. Fabuła doskonale oddaje sedno całej historii: nic nie jest tym, czym się wydaje. Motywem przewodnim jest raczej subiektywność postrzegania wydarzeń, która w połączeniu z uprzedzeniami i niewiedzą jest w stanie złamać komuś życie. Także tej osobie, na której taka odpowiedzialność ciąży. Dramat Briony ujawni się z całą mocą w końcowych scenach filmu. Żal nie ucichnie, krzywda nie zostanie naprawiona. Pozostanie tylko odkupienie, zrodzone tam, gdzie początek miała też sama wina: w wyobraźni.
Bohaterowie: Film koncentruje się na skomplikowanych relacjach między trójką bohaterów. Przez pierwszą połowę filmu obserwujemy, jak tłumiona, wzajemna fascynacja Cecilii i Robbiego powoli rozkwita w dojrzałe uczucie. Jednocześnie zyskujemy możliwość podpatrywania sytuacji oczami dorastającej Briony. Ze względu na dużą różnicę wieku stosunki między nią a starszą siostrę są raczej chłodne i żadna nie może zwierzyć się drugiej ze swoich obaw, czy pragnień. Briony intuicyjnie wyczuwa napięcie erotyczne, jakie panuje w domu, ale nie potrafi odróżnić zdrowej seksualności od wynaturzonej. W konsekwencji zgwałcenie jej rówieśniczki zlewa się w jeden obraz z romansem siostry.
Kostiumy: Miejsce w historii kostiumów filmowych "Pokuta" zawdzięcza efektownej zielonej sukni, którą miała na sobie bohaterka grana przez Keirę Knightley. Wieczorowa suknia idealnie wpisuje się w kontekst epoki jednocześnie przemawiając do współczesnej estetyki. Keira wygląda w niej wyrafinowanie, ale dzięki delikatnemu makijażowi i swobodnej fryzurze zachowuje dziewczęcy urok. W przypadku jej filmowej siostry granej kolejno przez Saoirse Ronan, Romolę Garai i Vanessę Redgrave ważna okazała się dbałość o detale. Dręczona wyrzutami sumienia Briony w pewien sposób zatrzymała się emocjonalnie w okresie dorastania, kiedy jedna błędna decyzja zaważyła na całym jej życiu. Uwidacznia to fryzura, która mimo upływających lat pozostaje niezmienna.
Tło historyczne: W drugiej połowie filmu akcja przybiera mroczniejsze tony, a kameralna historia staje się Historią. Wstrząsające obrazy ewakuacji wojsk spod Dunkierki, szpitale wypełnione umierającymi żołnierzami, codzienność paraliżowana bombardowaniem stanowią uderzający kontrast z początkowymi partiami filmu.
Ocena: 4/5
Linki: Filmweb

Buddenbrookowie. Dzieje upadku rodziny.( Die Buddenbrooks)

Akcja: 1845-1870, Lubeka
Fabuła: Zapis upadku kupieckiego rodu na tle panoramy XIX-wiecznej Lubeki. Film oparty na dziele Tomasza Manna nie jest jego wiernym odwzorowaniem. Ograniczając krąg bohaterów i wątków, zachowuje jednak książkowy rozmach w nakreśleniu przemijającego świata. Powieść Manna została bowiem uznana za swoisty manifest ginącej kultury mieszczaństwa. Ma on słodko-gorzki posmak, gdyż z nostalgicznej atmosfery utworu przebija rozczarowanie portretowanym środowiskiem. Podążając tropem powieści film nie daje prostego wytłumaczenia ,dlaczego świetnie prosperująca rodzina w każdym kolejnym pokoleniu zdaje się tracić siły życiowe i wolę walki o swoje miejsce w świecie handlu. W zamian zabiera widzów na sale balowe, do kantorów kupieckich i nadmorskich kurortów, konfrontując ich tętniącą bogactwem otoczkę z zamierającym duchem bohaterów.
Bohaterowie: W centrum opowieści znajduje się rodzeństwo Buddenbrooków, każde na swój sposób próbujące odnaleźć się w sztywnych ramach wyznaczonych przez rodzinną tradycję. Najstarszy Tomasz podąża drogą przodków, by przekonać się,że wiedzie ona do osobistego i zawodowego niespełnienia. Jego siostra Tonia wikła się w kolejne nieudane małżeństwa, mające udowodnić jej samej i reszcie świata,że ma swój udział w budowaniu prestiżu rodowego nazwiska. Najmłodszy Christian usiłuje zbuntować się, ale daremny to wysiłek, skoro w swym sprzeciwie nie proponuje nic w zamian.
Kostiumy: Konwencję wyznacza solidna mieszczańska obyczajowość. Dominują wzory konserwatywne, stroje mają być przede wszystkim schludne, dopiero w dalszej kolejności eleganckie. Odwrotna prawidłowość widoczna jest w przypadku żony Tomasza, wyrafinowanej artystki Gerdy. Tu estetyka przeważa nad funkcjonalnością.
Tło historyczne: Pisząc powieść o rodzinie Buddenbrooków Tomasz Mann czerpał szeroko z własnych doświadczeń. Urodził się w Lubece jako syn zamożnego hurtownika zbożowego i senatora, którego przedwczesna śmierć spowodowała upadek rodzinnej firmy. W testamencie wypowiedział się też stanowczo przeciwko karierze literackiej synów. Ten konflikt między szacowną profesją kupca a dążeniem do nieskrępowanej wolności tworzenia znalazł odbicie na kartach książki, choć jej naczelni buntownicy o artystycznych duszach skończyli żyjąc w poniżeniu lub dosięgła ich przedwczesna śmierć.
Ocena:5/5
Linki: filmweb