Hitler: Narodziny zła ( Hitler: The rise of evil)

Akcja: 1899-1934; Austria, Niemcy
Fabuła: Motywem przewodnim filmu są słowa Edmunda Burke'a o tym, iż "jedyną rzeczą potrzebną złu do zwycięstwa jest bierność dobrych ludzi." Wyjaśniają one w pewnym stopniu fenomen kariery politycznej Adolfa Hitlera, człowieka przegranego życiowo, niespełnionego artysty i paranoika, którego obsesje i kompleksy zaważą na losach Niemiec i Europy.
Wyniesienie pieniacza z monachijskich piwialni na wyżyny władzy ukazano , jako splot politycznych ambicji i interesów ekonomicznych tzw. wyższych sfer oraz marazmu powojennego , który ogarnął niemieckie społeczeństwo. Tytułowe narodziny zła widzimy ,więc oczami zaślepionego małżeństwa Hanfstaenglów, którzy wprowadzili Hitlera do towarzystwa , ale także niezłomnego w zwalczaniu nowej ideologii dziennikarza Fritza Gerlicha.
Film pokazuje również, jak w wyjątkowych sytuacjach: kryzysu ekonomicznego, załamania się struktur państwowych , depresji wywołanej przegraną wojną, mechanizmy demokracji obracają się przeciwko niej samej. Partia Hitlera doszła do władzy w drodze legalnych wyborów. Przeobrażenie się nazistów z prymitywnych rewolucjonistów w układnych graczy politycznych , a następnie wykorzystanie procedur demokratycznych do rozsadzenia systemu od wewnątrz warte jest refleksji.
Bohaterowie: Postać Adolfa Hitlera to wciąż w kulturze popularnej temat tabu. Twórcy w obawie przed posądzeniem o niewłaściwe sympatie często uciekają w bezpieczne rejony groteski. Przykład ,chociażby " Upadku " pokazuje ,że mają po części rację. Próby poważnego podejścia do tematu osobowości Hitlera, jego janusowego oblicza traktowane są z dużą podejrzliwością już na etapie produkcji.
Odtwarzający rolę Hitlera, Robert Carlyle stworzył przemawiający do wyobraźni portret wyrzutka społeczeństwa-samozwańczego geniusza i potwora, który gardzi ludźmi. Wyeksponowanie szaleństwa, tego psychopatycznego rysu osobowości odbyło się kosztem wiarygodności postaci. Założenie,iż zbrodniarz musi być w każdej sferze życia i na każdym jego etapie odrażający i nieludzki, to stereotyp , który zaciemnia rzeczywistość. Złowieszczy błysk w oku małego Adolfa w pierwszych sekwencjach filmu był zapowiedzią uproszczeń towarzyszących tej postaci przez resztę widowiska.
Może to kwestia podejścia, ale od demonów w ludzkiej skórze bardziej przerażają mnie ludzie, w których ten demon nagle się obudził.
Kostiumy: solidna produkcja z dobrze oddanymi realiami historycznymi; szczególnie udane sekwencje kabaretowe, które łatwo zapadającymi w pamięć piosenkami komentują rzeczywistość i wspaniale wprowadzają w dekadencki klimat Berlina lat międzywojennych.
Tło historyczne: Ważną postacią w filmie jest Ernst Hanfstaengl, jeden z najwcześniejszych współpracowników Hitlera i zarazem architekt jego aliansu z elitami społecznymi Niemiec.
Współfinansował wydanie manifestu nazistowskiej ideologii "Mein Kampf" oraz partyjną gazetę Völkischer Beobachter. Ze względu na swoje amerykańskie pochodzenie i liczne kontakty w Stanach i Wielkiej Brytanii został szefem Biura Prasy Zagranicznej. Z Hitlerem łączyły go też powiązania natury osobistej: Hitler był ojcem chrzestnym jego syna Egona.
Dojście do władzy partii nazistowskiej znamionowało koniec kariery Hanfstaengla i jego przyjacielskich relacji z szefem. Podejrzewając planowanie zamachu na swoje życie uciekł z kraju do Anglii. W czasie wojny służby amerykańskie wykorzystały jego wiedzę o prominentnych funkcjonariuszach partyjnych i samym Hitlerze do sporządzenia raportu, w którym znalazły się m.in szczegóły z życia prywatnego dyktatora.
Ocena: 4/5
Linki: strona filmweb